Microsoft Excel

Spreadsheet เป็น Killer App ที่ทำให้คอมพิวเตอร์ในยุคแรกขายได้ เริ่มที่ VisiCalc แล้วก็มาเป็น Lotus 1-2-3 ตามที่เล่าไปแล้ว

ไมโครซอฟต์ในเวลานั้นเป็นบริษัทเล็กๆ ยังไม่ได้ IPO แม้จะมี PC-DOS และ MS-DOS ในมือ ก็ไม่ได้มั่นคงนัก IBM ก็คอยพะวักพะวงจะกลับไปคืนดีกับ CP/M แถมยังมี OS อื่นๆที่เลียนแบบ PC-DOS อีกหลายตัว ดังนั้นตลาด spreadsheet ย่อมเป็นเป้าหมายหนึ่งของ Bill Gates

ไมโครซอฟต์ทำตลาด Miltiplan เป็น spread sheet.ตัวแรกในปี 1982 ได้รับความนิยมใน CP/M มาก แต่ใน DOS ไม่เป็นที่นิยมเท่าไร ยังไม่ทันไร ในปี 1984 Lotus 1-2-3 ก็เข้ามากวาดตลาดเรียบ และครองตลาดเกือบ 100% ต่อไปอีกนาน

หากจะสู้กับ Lotus 1-2-3 ได้ก็ต้องพัฒนาตัวใหม่ ไมโครซอฟต์เริ่มโครงการพัฒนา spreadsheet ตัวใหม่ ใช้รหัสโครงการว่า “Odyssey” แปลว่า “การเดินทางยากลำบากที่แสนยาวไกล” เรียกว่าเตรียมตัวรบแบบมหากาพย์ เกมนี้ทั้งหนัก และยาวนานแน่นอน

ทีมเล็กมาก ประมาณ 45 คน มี Mike Koss เป็นหัวหน้าทีม ได้มือดี Doug Klunder เป็นหัวหน้านักพัฒนา และ Jabe Blumenthal มาทำ copy protection แม้ทีมจะเล็กแต่มันคือเดิมพันอนาคตบริษัท ตอนนั้นไมโครซอฟต์ฝากชะตากรรมไว้กับ Windows และโครงการนี้เท่านั้น ถ้าล้มเหลว ก็ไม่เห็นไมโครซอฟต์ในวันนี้แน่

Doug Klunder เป็นโปรแกรมเมอร์ระดับอัจฉริยะ สร้าง feature “Itelligent recalc” สำหรับการคำนวณให้เร็วกว่า Lotus 1-2-3 มาก โดยเลือกคำนวณเฉพาะส่วนที่ต้องอัพเดทเท่านั้น ไม่ต้องคำนวณทั้งกระดานเหมือน 1-2-3

Bill Gates และทีม ฝากความหวังไว้กับ feature นี้ จนเกิดคำขวัญประจำทีมว่า “Recalc or Die” เรียกว่าทุ่มกันสุดตัว ตั้งมั่นจะเอาชนะ Lotus 1-2-3

มีป้ายติดผนังในห้องทำงานว่า “เราไม่ได้กำลังทำ spreadsheet ที่ดีที่สุด แต่เรากำลังจะเอาชนะบริษัทซอฟต์แวร์อันดับหนึ่ง” ตอนนั้น Lotus ผงาดขึ้นเป็นบริษัทซอฟต์แวร์อันดับหนึ่ง และทีมนี้ต้องการอย่างเดียวคือล้มยักษ์

พอมาถึงปี 1985 ไมโครซอฟต์ก็ออก Excel แต่เป็นเวอร์ชั่นบน Macintosh ไม่ได้ออกใน DOS เพื่อสู้กับ 1-2-3 เรื่องนี้สร้างความผิดหวังให้กับ Doug Klunder มาก ถึงกับลาออกจากบริษัทไป

อารมณ์พี่แกแบบว่า “ให้กรูซ้อมมาตั้งนาน ถึงเวลาจะชิงแชมป์ แม่มให้กรูไปชกหาเงินงานวัดที่ไหนไม่รู้” ประมาณนั้น

Excel ใน Macintosh ประสบความสำเร็จมาก Jerry Pournelle เขียนในนิตยสาร Byte ว่า “Excel ทำให้ Macintosh กลายเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์สำหรับธุรกิจที่แท้จริง”

อีตา Doug ออกจากไมโครซอฟต์ไปทำฟาร์ม แบบสิ้นหวังในชีวิตสุดๆ แล้วก็เกิดคิดได้ว่า ถ้ากรูไม่กลับไปทำ Excel ก็ไม่มีวันสำเร็จ ในที่สุดก็กลับมาปั้น Excel ใน Windows ต่อ

Excel ออกเวอร์ชั่น Windows ในปี 1987 ออกมาพร้อมๆกับ Borland Quattro ทำให้เกิดศึกสามเส้า ระหว่าง Lotus 1-2-3, Excel และ Quattro

ใช้เวลาแค่ปีเดียวก็ทำยอดขายชนะ 1-2-3 ในปี 1988 เนื่องจาก 1-2-3 ลีลาออกเวอร์ชั่น Windows ได้ไม่ดี แต่ต้องใช้เวลอีกหลายปีจึงจะทำยอดขายชนะ Quattro ได้อย่างราบคาบในปี 1993

หลังจากนั้น Excel ก็กลายเป็นซอฟต์แวร์คู่บารมีของไมโครซอฟต์มาเกือบ 40 ปีแล้ว….