โนเกียเป็นบริษัทอายุ 156 ปีแล้ว ก่อตั้งในปี 1865 ธุรกิจเริ่มแรกคือโรงงานกระดาษ ก่อตั้งขึ้นโดยวิศวกรเหมืองแร่ชื่อ Fredrik Idestam ตั้งอยู่ทางตอนใต้ของฟินแลนด์ ชื่อโนเกียตั้งขึ้นจากสถานที่ตั้งโรงงานแห่งที่สอง ที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำ Nokianvirta
ต่อมาในปี 1967 ได้ควบรวมกับโรงงานผลิตยาง และโรงงานผลิตสายไฟ ในปี 1967 กลายเป็นบริษัทใหญ่ คุมตลาดด้าน กระดาษ, อิเล็คทรอนิกส์, ยาง, และ สายไฟ ผลิตสินค้าหลากหลาย ตั้งแต่กระดาษชำระ, จักรยาน, ยางรถยนต์, รองเท้า, โทรทัศน์, สายสัญญาณสื่อสาร, หุ่นยนต์, คอมพิวเตอร์ ไปจนถึงสินค้าทางการทหาร
ปี 1979 โนเกียร่วมกับบริษัท Salora ซึ่งเป็นบริษัทผลิตโทรทัศน์ เริ่มทำโทรศัพท์ที่ไร้สายเครื่องแรกออกมา ชื่อ Mobira Oy (ยังไม่ใช่โทรศัพท์เคลื่อนที่ เพียงแต่ไม่ใช้สายสัญญาณ) และสร้างเครือข่ายโทรศัพท์ไร้สายระหว่างประเทศเชื่อมต่อประเทศในสแกนดิเนเวีย คือ สวีเดน เดนมาร์ก นอร์เวย์ และฟินแลนด์ จากนั้นก็ออก Mobira Senator เป็นโทรศัพท์ติดรถยนต์ น้ำหนัก 10 กิโลกรัม
จากนั้นก็เข้าซื้อ Salora และเปลี่ยนชื่อบริษัทเป็น Nokia-Mobira Oy ผลิตโทรศัพท์เคลื่อนที่รุ่นแรกออกมาคือ Mobira Talkman พอหิ้วไปไหนมาไหนได้ เพราะหนักแค่ 5 กิโลกรัม
โนเกียพัฒนาโทรศัพท์เคลื่อนที่ให้มีขนาดเล็กลงเรื่อยๆ จนเรียกได้ว่าเป็นโทรศัพท์”มือถือ” รุ่นแรก คือ Mobira Cityman 900 (สมัยผมเรียกโทรศัพท์พวกนี้กว่า “กระดูกควาย”) ขายดีเป็นเทน้ำเทท่า (ราคา 5,456 เหรียญ ราวๆ แสนกว่าบาท)
Mobira Cityman มีชื่ออีกชื่อคือ “The Gorba” ตามชื่อประธานาธิบดี มิคาอิล กอร์บาชอฟ แห่งสหภาพโซเวียตรัสเซีย ที่ใช้โทรจากกรุงเฮลซิงกิไปมอสโคว์ระหว่างการแถลงข่าวในเดือนตุลาคม 1987
แต่หลังจากนั้นโนเกียเริ่มมีปัญหาด้านการเงิน เนื่องจากตลาดสินค้าอิเล็คทรอนิกส์ในขณะนั้นแข่งราคากันดุมาก จน Kari Kairamo ประธานบริษัทกระทำอัตวินิบาตกรรม (ฆ่าตัวตาย) บริษัทจึงแตกเป็นเสี่ยง แยกเป็นบริษัทย่อยๆ คือ บริษัทก่อสร้างพื้น, โรงงานกระดาษ, โรงงานยาง, ระบบระบายอากาศ และ Nokia-Mobira Oy ก็เปลี่ยนชื่อเป็น Nokia Mobile Phones
ในปี 1990 ก็ขายบริษัทย่อยๆ ออกไปหมด หันมาเอาจริงกับตลาดโทรคมนาคม และในปี 1991 ก็เปิดตัว GSM ซึ่งพัฒนาร่วมกับหลายประเทศ แต่ฟินแลนด์เช้าก่อนใคร นายกรัฐมนตรีของฟินแลนด์ (Harri Holkeri) จึงได้เป็นคนใช้โทรศัพท์ GSM เป็นคนแรกของโลก โนเกียก็ใช้การตลาดจนคนเข้าใจว่าฟินแลนด์เป็นต้นกำเนิดของ GSM คล้ายๆกับเรื่องซาวน่า กับซานตาครอส ที่เป็นเรื่องถกเถียงกันในประเทศแถบยุโรปว่าประเทศไหนเป็นต้นกำเนิด
ในปี 1992 โนเกียก็ออก Nokia 1011 (รู้จักกันในชื่อ Mobira Cityman 2000) เป็นโทรศัพท์มือถือรุ่นเล็กตัวแรก โทรได้ 90 นาที และมีระบบเก็บรายชื่อเบอร์โทรศัพท์ ไม่ต้องจำเป็นหมาเลขอีกต่อไป
รุ่นต่อมา (2100 series) ก็สร้างตำนานในโนเกีย เพราะขายได้ถึง 20 ล้านเครื่องทั่วโลกผงานดขึ้นเป็นผู้นำโทรศัพท์มือถือ
ในปี 1996 ทนความร้อนแรงของตลาดคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กไม่ได้ จึงออก Nokia 9000 Communicator ออกมา สู้กับ Microsoft HPC, และ IBM Simon ที่เล่าไปแล้ว ในขณะที่อีกสายคือ PDA ปาล์มก็เป็นผู้นำไปแบบเงียบๆ
หลังจากนั้นโทรศัพท์โนเกียก็ออกมาสารพัดรุ่น ทั้งกล้วยหอม กล้วยน้ำว้า รุ่นเล็ก รุ่นใหญ่ ค่อยมาเล่าต่อตอนที่ทุกเจ้าต้องเข้าสู่สมรภูมิใหญ่คือตลาด “สมาร์ทโฟน” โดยโนเกียคุยเรื่อยๆว่าสมาร์ทโฟนตัวแรกน่ะตัวเองออกมานานแล้วคือ Communicator 9000 นั่นเอง…