Apple ประสบความสำเร็จในเครื่อง Apple ][ ในปี 1978 บริษัทเริ่มใหญ่และมั่นคงขึ้น ในกลางปีต่อมา ได้เริ่มโครงการขึ้นสองโครงการไล่เลี่ยกัน คือ Lisa และ Macintosh ดังนั้นจริงๆแล้ว Macintosh ไม่ได้พัฒนาต่อยอดจาก Lisa ครับ เป็นคนละโครงการมาตั้งแต่ต้น
การไปเยี่ยมชม Xerox PARC ที่เล่าไปตอนก่อน เกิดขึ้นหลังจากโครงการทั้งสองเริ่มต้นไปแล้ว และไม่ได้เป็นการ “ขโมย” เรื่อง mouse จาก Xerox แต่ Apple ยินยอมให้ Xerox Venture Capital เข้าถือหุ้นในบริษัทของตัวเอง แลกกับการได้สิทธิเข้าถึงงานวิจัยและพัฒนาของ Xerox ซึ่งเป็นการทำแบบตรงไปตรงมาและถูกต้อง ยินยอมด้วยกันทั้งสองฝ่าย
Steve Jobs ในตอนนั้นคือเด็กหนุ่มเจ้าของร่วมในบริษัท Apple ที่ประสบความสำเร็จตั้งแต่อายุน้อย โดยบุคลิกเป็นคนเจ้าอารมณ์ และไม่ได้เป็นโปรแกรมเมอร์ แต่มีความคิดด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ยอดเยี่ยม แต่โลกในตอนนั้นยังไม่ได้ถือว่าจ๊อบส์เป็นศาสดา เป็นแค่เด็กหนุ่มเจ้าอารมณ์
จ๊อบส์เข้าไปคุมทีมพัฒนา Lisa ตั้งแต่ต้น ชื่อของ Lisa เป็นชื่อของลูกสาวคนแรกของจ๊อบส์ ในภาพยนต์เกี่ยวกับจ๊อบส์ว่าไม่ได้ตั้งตามชื่อลูกสาวจ๊อบส์ แต่จ๊อบส์ใหัสัมภาษณ์ตอนที่ Walter Isaacson เขียนชีวประวัติให้ว่า “แหงอยู่แล้ว… เป็นชื่อลูกสาวผม”
ทีมงาน Lisa เริ่มต้นด้วยนักพัฒนา 10 คน และเพิ่มขึ้นเป็น 90 คนในเวลาต่อมา ตั้งเป้าสร้างเครื่องที่เหมือน Xerox Alto คือใช้งานแบบ “window-and-mouse-driven” และ Jef Raskin เป็นหนึ่งในทีมตามที่เล่าไปแล้ว
โครงการนี้ใช้เงินไป 50 ล้านเหรียญ โดยการพัฒนาฮาร์ดแวร์, OS และ application ทำไปพร้อมๆกัน โครงการต้องทำแข่งกับเวลา เพราะรู้ดีว่า IBM กำลังจะออก IBM PC โครงการเร่งรีบมาก แต่ก็ไม่สามารถออกตลาดได้ทันเวลา มาออกตลาดได้ในปี 1983 (IBM PC ออกตลาด 1981)
ในปี 1982 ระหว่างการพัฒนา Lisa ทีมงานได้บีบให้ Steve Jobs ออกจากทีมพัฒนา Lisa เนื่องด้วยความเจ้าอารมณ์และจู้จี้จุกจิกของจ๊อบส์ (คนละเหตุการณ์กับที่โดนไล่ออกจากบริษัทนะครับ แต่บริบทคล้ายกันมาก)
ด้วยความโกรธ Jobs จึงมาดูแลโครงการ Macintosh แทน โดยมี Jef Raskin เป็นหัวหน้าทีม และตั้งเป้าแข่งกับ Lisa เป็นศึกระหว่างผลิตภัณฑ์สองตัวในบริษัเดียวกัน
Lisa ออกตลาดในปี 1983 ในฐานะคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลรุ่นแรกที่มี GUI (Graphics User Interface) ใช้ CPU Motorola 68000 รันที่ 5 MHz มี 1 MB RAM (up เป็น 2MB ได้) จอภาพเป็นกราฟฟิกขนาด 720 x 364 pixel โดยมีเครื่องพิมพ์ Dot Matrix มาใช้งานพร้อมกัน รวมทั้งใช้งานกับ ink jet ของ Canon ได้
Lisa เปิดตัวที่ราคา 9,995 เหรียญซึ่งแพงมาก และมีปัญหาหลายอย่าง CPU 68000 ที่ใช้ตอนนั้น มีข้อด้อยคือไม่มี memory management ทำให้ OS ของ Lisa ต้อง implement ด้วยซอฟต์แวร์ เมื่อเทียบกับ Sun ที่เป็นเจ้าตลาด ที่มี memory management ในฮาร์ดแวร์ และด้วยราคาที่สูงแต่ไม่มี application ด้านอุตสาหกรรมให้ใช้ ทำให้ Lisa ไม่ประสบความสำเร็จในทางการตลาด
ปลายทางของ Lisa มาถึงอย่างรวดเร็ว เมื่อ Apple (โดยจ๊อบส์) เปิดตัว Macintosh ออกมาในปี 1984 พรุ่งนี้มาเล่าต่อ